در این نوشته می خوانیم:
ممکن است بارها کلمه خشکی پوست را شنیده باشید، اما دقیقاً ندانید که منظور از خشکی پوست چیست. پوست بزرگترین ارگان بدن به شمار میرود که در ساختار آن سلولها، پروتئینها و مولکولهای مختلفی نقش دارند. در ساختار پوست، آب و یک سری لیپیدها ترکیب اصلی و حیاتی هستند. گاهی به دلایل مختلف، رطوبت و چربی پوست کم میشود و موجب خشک شدن و چروکیده شدن بافت پوست میشود. این حالت ممکن است موجب ترکخوردگی، خارش، پوستهریزی، درد و خشن شدن بافت پوست شود.
در پوست خشک ذخیره آب پوست به طور مشهودی کاهش مییابد. به علاوه، خشکی پوست هنگامی رخ میدهد که لیپیدها تخلیه میشوند و آب کافی در لایه شاخی پوست برای عملکرد مناسب آن وجود نداشته باشد. درماتیت آتوپیک یا اگزما، یک حالت خشکی پوست شایع در کودکان است. در اگزما، سطح لیپید در لایه شاخی پوست کاهش مییابد. در نتیجه، کمبود جدی آب در آن رخ می دهد. مراقبت از پوست خشک یک ضرورت است. افرادی که دارای پوست خشک هستند اگر به نوع پوست خود بیتوجه باشند و مراقبتهای لازم را نداشته باشند، ممکن است دچار خارش و یا حتی جوش شوند یا اینکه پوستشان ملتهب و پوسته پوسته شود. لازمه مراقبت از پوست خشک، آشنایی با ویژگیهای آن و نحوه صحیح مراقبت است. در ادامه بیشتر راجع به این موضوع صحبت میکنیم.
۷ علامتی که نشان میدهد پوست شما خشک است!
علائم پوست خشک، با توجه به سن، رنگ پوست، نژاد، وضعیت عمومی سلامت بدن، محیط زندگی، عاملی که باعث خشکی شده و میزان قرارگیری در برابر نور خورشید، از فردی به فرد دیگر تفاوت دارد.
علائم اصلی خشکی پوست عبارتند از:
- احساس خشکی و خشن بودن پوست
- خارش
- پوستهپوسته شدن
- ترکخوردگی
- خونریزی ترکهای عمیق
- سوزش
- قرمزی و التهاب
به منظور تشخیص صحیح پوست خشک، پیشنهاد میکنیم به مقاله هر آنچه باید راجع به انواع پوست بدانید (تشخیص نوع پوست در ۳ گام) مراجعه کنید.
تفاوت پوست خشک و کمآب
پوست خشک با پوست کم آب فرق دارد. این نکته مهمی است که حتماً باید به آن توجه کنید. هر کدام از انواع پوست، میتوانند به کمآبی مبتلا شوند. بنابراین به تفاوتهای پوست خشک و کمآب خوب توجه کنید. پوست خشک، نوعی از پوست است که نسبت به حالت چرب یا معمولی، چربی کمتری تولید میکند و امکان دارد که پوستهپوسته و ترکخورده به نظر برسد. احتمالاً این خشکی را در سراسر بدن مشاهده میکنید و ممکن است پوست سر شما هم کاملاً خشک باشد.
همان طور که در قسمت بالا گفته شد، هر یک از انواع پوست ممکن است دهیدراته و کمآب شوند که حالتی موقتی است. این شرایط زمانی رخ میدهد که بدن شما آب زیادی از دست بدهد، مثل زمانی که با استفاده از روشهای غلط، سراغ رژیمهای غذایی سریع میروید. یا مثلاً در اثر تغییر فصل یا استفاده از ماده آرایشی خاصی، پوست، کمآب شده است. در این شرایط رنگ پوست شما تیره و کدر به نظر میرسد. اگر پوست شما دهیدراته شده است، مصرف قهوه و کافئین را کاهش داده و آب زیادی بنوشید تا بدن و به دنبال آن، پوست رطوبت از دست رفته را بازیابند.
برای دانستیهای بیشتر درباره علت و مراقبت از پوست خشک ادامه مطلب را بخوانید.
پوست چرا خشک میشود؟
همان گونه که گفتیم، خشکی پوست علتهای مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- گرما: ساکنین مناطقی با آبوهوای گرم و افرادی مانند نانواها که به واسطه شغلشان در معرض گرما هستند، بیشتر دچار خشکی پوست میشوند.
- سرما: همانند گرما، سرمای زیاد نیز موجب خشکی پوست میشود؛ پس حتما در زمستان دستکش، کلاه و شال بپوشید. در خانه از دستگاه بخور استفاده کنید و آن را به سیستم گرمایشیتان اضافه کنید تا در طول زمستان و خشکی، هوای خانه مرطوب بماند.
- کمآبی بدن: بدن برای انجام بسیاری از فرآیندها و عملکردهای ضروری خود از آب استفاده میکند. در صورت عدم نوشیدن آب به میزان کافی، این موضوع روی کل بدن تاثیر میگذارد و میتواند باعث خشکی پوست شود. میتوانید با نوشیدن آب کافی در هر روز، از کم آبی بدن جلوگیری کنید.
- شستوشوی زیاد: زیاد حمامکردن و شستوشوی زیاد دستها یا بدن نیز موجب خشکی پوست میشود؛ زیرا با شستوشوی زیاد، چربیهای نگهدارنده رطوبت پوست از بین میروند.
- استفاده از مواد پاککننده نامناسب: صابونها و شویندههای قوی نیز با از بین بردن چربیهای پوست، موجب از دست رفتن آب پوست میشوند.
- ژنتیک: محققان دانشگاه داندی اسکاتلند در یکی از مطالعاتشان به این نتیجه رسیدند که شکل گیری جهش در ژنهایی که تولید پروتئین فلاگرین را کنترل میکنند، میتواند باعث بروز مشکلات پوستی مختلفی شود. پروتئین فلاگرین در شکل گیری لایههای محافظتی پوست و حفظ رطوبت آنها نقش مهمی دارد. افرادی که با این جهشهای ژنتیکی مواجه هستند، پوست خشکتری نسبت به دیگران دارند و احتمال ابتلای آنان به اگزمای پوستی بیشتر از دیگران است.
- ابتلا به برخی بیماریها: بیماری هایی از جمله کمکاری تیروئید، بیماریهای کلیوی، سوء تغذیه و دیابت میتواند از دلایل ایجاد پوست خشک باشند. پوست بسیار خشک ممکن است ناشی از اختلالات ارثی، به نام ایکتیوز (ماهیاک) باشد. ویژگی این بیماری پوستهپوسته شدن پوست است. این عارضه بیشتر در قسمت پاها و در ماههای نخست تولد بروز میکند. به علاوه، خشکی پوست ممکن است نشانه یک بیماری پوستی دیگر مانند بیماری لیکن پلان و پسوریازیس باشد.اگر پوستتان دچار خشکی شدید و مزمن است، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید به بیماریهایی که در بالا ذکر شد، مبتلا نیستید.
- مصرف برخی از داروها: برخی از داروها میتوانند بر تعادل مایعات و چربی در بدن تأثیر بگذارند و منجر به خشکی پوست شوند؛ مانند داروهای ادرارآور و راکوتن. ایزوترتینوئین موجود در قرص راکوتان، اندازه و فعالیت غدد چربی در پوست را کاهش میدهد که باعث خشک شدن پوست، بروز التهاب و خارش میشود.
- افزایش سن: با افزایش سن، ضخامت پوست کاهش مییابد و چربیهای نگهدارنده رطوبت پوست از بین میروند.
- نور خورشید: قرار گرفتن در معرض آفتاب در هر شرایط آبوهوایی میتواند پوست را خشک کند. اشعه ماورا بنفش به سطوح زیرین پوست نفوذ میکند که علاوه بر خشکی، باعث چینوچروک نیز میشود. گرمای خورشید با کاهش سطح چربی طبیعی، پوست را خشک میکند.
حال که با دلایل خشکی پوست آشنا شدیم، بیایید ببینیم چه افرادی بیشتر در معرض خشکی پوست هستند.
چه افرادی بیشتر در معرض خشکی پوست هستند؟
به گفته انجمن پوست آمریکا، برخی از افرادی که بیشتر در معرض خشکی پوست هستند، در فهرست زیر قرار میگیرند:
- افراد بالای ۴۰ سال
- افرادی که مشاغلی دارند که در تماس زیاد با آب یا مواد حساسیتزا هستند، مانند پرستاران، آرایشگران، شناگران و کارگران ساختمانی
- افرادی که در آب و هوای سرد و یا خیلی گرم زندگی می کنند.
- افرادی سیگاری
پوست خشک دردسرهای خاص خودش را دارد. در بخش بعدی راجعبه عوارض مربوط به این نوع پوست صحبت خواهیم کرد.
عوارض احتمالی خشکی پوست
پوست خشک معمولاً نشاندهنده یک بیماری زمینهای نیست. اکثر موارد با خود مراقبتی یا کمک پزشکی قابل درمان هستند. در صورت عدم درمان، خشکی پوست ممکن است منجر به عوارض زیر شود:
۱. عفونتها
هنگامی که پوست خشک ترک می خورد، میکروارگانیسمهای مضر مانند باکتریها و ویروسها میتوانند وارد بدن شوند و منجر به عفونت گردد.
۲. غییرات دائمی در پوست
در دراز مدت، خشکی زیاد میتواند منجر به تغییرات دائمی در پوست، مانند تکههای ضخیم شده، خارش دائمی و تغییر رنگ شود.
تا اینجا علائم و علل خشکی پوست را بررسی کردیم. حال میخواهیم ببینیم که درمان پوست خشک چیست و برای پوست خشک چه باید کرد تا پوستی سالم و شاداب داشته باشیم.
مراقبت از پوست خشک؛ راهکارها و نکات مهمی که باید بدانید!
روشهای مختلفی برای مراقبت از پوست خشک وجود دارد که با رعایت روزانه آنها میتوانید پوست خود را مرطوب و شاداب نگه دارید. در ادامه مطلب در مورد این راهکارها با شما صحبت خواهیم کرد. در وهله اول، برای درمان پوست خشک باید رطوبت پوست را حفظ کرد. رعایت موارد زیر تا حد زیادی به حفظ رطوبت پوست کمک میکند:
۱. شستوشو با آب ولرم و نه داغ
استفاده از آب بسیار گرم باعث میشود چربیهای ضروری پوستتان از بین برود و حتی پوست شما خشکتر شود. همچنین آبی که برای شستوشوی خود، به ویژه شستن صورتتان استفاده میکنید، باید تصفیه شده باشد. پس از شستوشو تا جای ممکن از حوله برای خشک کردن استفاده نکنید. اگر ناگزیر به انجام این کار هستید، حوله را به آرامی روی تن یا صورت خود قرار دهید تا آب آن خشک شود. به هیچوجه حوله را روی پوست خود با فشار نکشید. این کار پوست شما را خشک تر میکند.
۲. کوتاه کردن زمان استحمام
مدت زمان حمام کردنتان را به ۱۰ دقیقه یا کمتر کاهش دهید و سعی کنید بیش از یک بار در روز دوش نگیرید. حمام طولانی به خصوص با آب داغ، چربیهای طبیعی پوستتان را کاهش میدهد. در نتیجه خشکی پوست شما بدتر میشود؛ پس، بهجای آب داغ باید با آب گرم دوش بگیرید. استفاده از شویندههای کرمی و ملایم حاوی روغنهای گیاهی نظیر، جوجوبا و ماکادمیا به حفظ رطوبت پوست کمک میکند.
۳. استفاده از محصولات پاککننده ملایم و بدون عطر
از پاککنندههای غیرصابونی و ملایم استفاده کنید. زیرا صابونهای قوی، چربیها را از سطح پوست جدا و آن را خشک میکنند. برای پوست خشک، شویندههایی مناسب هستند که دارای هیالورونیک اسید و سرامیدهای ضروری باشند. توصیه میشود از شویندههای دارای سورفاکتانت کم یا فاقد آن، پاک کنندههای روغنی و بالمهای پاک کننده استفاده کنید. برای تمیز کردن پوست صورت خود پس از ورزش کردن، از پاککننده مناسب صورت که نیاز به شستن ندارد استفاده کنید؛ مثل میسلار واترها. میسلار واتر از مولکولهای روغنی تشکیل شده است که مانند آهنربا آلودگی، چربی و آرایش را با حفظ رطوبت و چربی پوست، به خود جذب میکند و آنها را از پوست حذف میکند.
۴. استفاده از محصولات مرطوبکننده و آبرسان
مرطوب کنندهها در درمان پوست خشک نقشی اساسی دارند. چراکه غشای هیدرولیپیدی پوست را که آب را در خود نگه میدارد، بازسازی میکنند. طبق گفته انجمن پوست آمریکا، استفاده از کرم مرطوب کننده، از پوست خشک و حساس محافظت و آن را نرم و صاف میکند. همچنین، لیپیدهای طبیعی پوست را حفظ کرده و مانع از دست رفتن آب آن میشود.
متخصصین پوست توصیه میکنند، یک لوسیون حاوی گلیسیرین را در برنامه روزانه مراقبت از پوست خشک قرار دهید. گلیسیرین با کشیدن آب از هوا به لایه خارجی پوست، به مرطوبسازی پوست کمک میکند و با ایجاد لایه محافظ، باعث جلوگیری از اتلاف رطوبت پوست میشود. گاهی ممکن است علت خشکی پوست استفاده از کرم مرطوبکننده در زمان اشتباه باشد. زمان درست برای مرطوب کردن پوست دقیقا پس از شستن آن است (وقتی که هنوز کاملا خشک نشده). زمانی پوستتان بیشترین میزان رطوبت را دارد که نمدار است و مرطوبکنندهها بهترین کارایی را دارند.
نکته مهم: بهترین آبرسان پوست خشک، آبرسانی است که بدون الکل و مواد حساسیتزا باشد.
۵. از ضدآفتاب استفاده نمایید
همه افراد باید از ضدآفتاب استفاده کنند؛ اما آنهایی که پوست خشک دارند، حتماً باید این کار را در برنامه داشته باشند؛ چرا که تابش نور آفتاب منجر به خشکی بیشتر پوست میشود. پس، از قرار گرفتن در نور شدید آفتاب اجتناب کنید و حتما از ضد آفتاب مناسب پوستتان و ترجیحا از انواع دارای فیلترهای فیزیکی استفاده نمایید. برای انتخاب کرم ضد آفتاب مناسب پوست خشک، به SPF کرم دقت کنید، این عدد باید بالای ۳۰ باشد. علاوه بر اینکه از کرم ضدآفتاب استفاده میکنید، لباسهایی با جنس کتان بپوشید و عینک آفتابی بزنید. همچنین، در هر موقعیتی، ایستادن در سایه را ترجیح دهید.
۶. استفاده از روغنهای پوستی
استفاده از روغن صورت، یکی از روشهای موثر برای درمان پوست خشک است. این روغنها میتوانند به آبرسانی و تغذیه پوستتان کمک کنند. روغنی را برای صورتتان انتخاب کنید که به پوستتان درخشندگی بدهد؛ نظیر روغن آرگان و جوجوبا. ۴ تا ۵ قطره از روغن را کف دست خود بریزید. سپس، با یک انگشت و با ضربههای کوچک آن را به پوست خود بزنید.
۷. لایهبرداری پوست خشک را جدی بگیرید
خیلی از افراد اظهار میکنند که علیرغم استفاده مستمر از محصولات آبرسان و مرطوبکننده، باز هم پوست خشکی دارند. نکته بسیار مهم در مراقبت از پوست خشک این است که تا زمانی که سلولهای مرده و آلودگیهای پوست با استفاده از اسکراب و لایهبردار از بین نروند، سایر محصولات پوستی در پوست نفوذ نمیکنند و اثرگذاری لازم را نخواهند داشت.
لایهبرداری پوست خشک را فقط ۱ تا ۲ بار در هفته انجام دهید تا سلولهای مرده از سطح پوست پاک شوند. لایهبرداری منظم کمک میکند که پوستی نرم و صاف داشته باشید.
توصیه میشود از اسکرابهای ملایم حاوی لاکتیک اسید و گلایکولیک اسید و حاوی ترکیبات رطوبت رسان استفاده کنید.
۸. مرطوب نگه داشتن لبها
افراد دارای پوست خشک، بیشتر دچار خشکی لبها میشوند. در زمستان این مشکل شدیدتر است. در کنار مراقبت از پوست خشک صورت، باید به مراقبت از پوست لبها هم توجه کنید. مرطوبکننده پوست لب، بهترین راهکار برای مقابله با این مشکل هستند. هر روز لبهای خود را با مرطوبکننده مناسب چرب کنید.
۹. استفاده از کرم دور چشم
ظریفترین قسمت پوست صورت، اطراف چشم است. این قسمت از پوست، دارای غدد چربی محدود و بافتی بسیار نازک است. از یک کرم دور چشم مناسب و مغذی برای تکمیل مراقبت از پوست خشک استفاده کنید.
۱۰. تقویت پوست با استفاده از ماسکهای آبرسان
بعد از اینکه فعالیتهای روزانهتان را به انجام رساندید، نوبت به استراحت پوستتان میرسد. وقت آن است که از ماسکهای آبرسان استفاده کنید. بهترین ماسک صورت برای پوست خشک و حساس، ماسکی است که حاوی ترکیبات سودمندی نظیر ویتامین E، روغن آووکادو، هیالورونیک اسید و آلوئه ورا باشد.
۱۱. تماس کمتر پوست با آب
پوست خود را کمتر در معرض آب قرار دهید. برای مثال هنگام شستن ظروف از دستکش استفاده کنید.
۱۲. اجتناب از قرار گرفتن در نزدیکی منابع گرما
گرمای ناشی از سیستمهای گرمایشی، باعث تبخیر آب موجود در پوست شده و بروز خشکی را به همراه دارد.
آیا پوست خشک جوش میزند؟
علت جوش زدن پوست خشک، دهیدراته بودن و کمآبی آن است. سعی کنید حتما روزی ۲ تا ۳ بار روی پوست نمدار، از سرمهای حاوی هیالورونیک اسید و پس از آن از یک کرم مرطوبکننده استفاده کنید.
پیشنهاد ماسک برای پوست خشک و جوشدار
استفاده از ماسکهای حاوی نیاسینامید و جو دوسر، به رطوبت رسانی و تنظیم میزان آب و چربی پوست خشک کمک میکند.
تغذیه مناسب افراد دارای پوست خشک
وقتی پوست شما خشک است، یعنی برخی عوامل وجود دارند که باعث خرابی سلولهای پوست شما شدهاند، بهطوریکه سرعت این تخریب بیش از قدرت ترمیم کنندگی طبیعی پوست است. براساس تحقیقات کلینیک مایو، برخی مواد غذایی وجود دارند که برخی مواد غذایی وجود دارند که کمک میکنند پوستی سالم داشته باشید.
مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان، شدت تخریب سلولها را کم کرده و موجب داشتن سلولهای سالم میشود.
مواد غذاییای که حاوی ویتامینهای E و B و C هستند، از ضروریات داشتن یک پوست سالم هستند. مثلا میوهها، سبزیجات، گوشت ماهی و گوشت قرمز از منابع خوب این ویتامینها هستند. ویتامینهای ذکرشده به حفظ و تقویت بافت پوستی سالم کمک میکنند.
مصرف مایعات کافی نیز یک مرحله مهم در بهبود پوست خشک است. در طول روز حداقل باید ۶ تا ۸ لیوان آب یا مایعات بدون کافئین بنوشید تا بدن دچار کمآبی نشود.
صدف، لوبیا، گوشت قرمز و آجیلها، حاوی روی هستند که یکی از مواد ضروری برای سلامت پوست است. غذاهای دریایی علاوه بر روی، حاوی سلنیوم و ویتامین D نیز هستند. کمبود اینها هم باعث بروز خشکی پوست و بیماریهای پوستی مختلفی میشود.
غذاهایی مانند ماهی، تخم کتان و تخم مرغ سرشار از امگا ۳ و امگا ۶ هستند که برای حفظ نرمی و لطافت پوست اثر بهسزایی دارند.
سخن آخر
ما در این مقاله به طور جامع درباره پوست خشک صحبت کردیم. از علائم و دلایل ایجاد آن گفتیم و راهکارهای درمانی ارائه کردیم.
شما نمیتوانید نوع پوست خود را تعیین کنید؛ اما میتوانید مثل حرفهایها از پوست خشکتان خود مراقبت کنید. فقط لازم است بدانید که چه کارهایی را در برنامه مراقبت از پوست خود انجام دهید.
گاهی برای داشتن بدنی سالمتر، لازم است شیوه زندگی خود را تغییر دهیم. در بیشتر اوقات، این تغییرات اندک و در مقایسه با نتیجهشان کم هزینهاند. تمام نکاتی که در این مقاله آوردهایم هم همینطور است. کارهای سادهای که در آینده نتیجه بزرگی برایتان خواهند داشت.
میتوانید با کارهای سادهای مثل استفاده از دستگاه بخور، کرم مرطوبکننده، ضدآفتاب مناسب و پیشنهادهای دیگری که در بالا خواندید، خشکی پوست خود را کاهش دهید.
لطفاً این مقاله را برای آن دسته از دوستانتان که نگران پوستشان هستند ارسال کنید.
اگر قصد خرید بهترین آبرسان پوست خشک را دارید، به راحتی میتوانید آن را از فروشگاه آراگیرا تهیه کنید.